English
Ana Sayfa
Çevrimiçi Yayıncılık
Son Sayı
Arşiv
Dinletiler
Abonelik
Hakkımızda
Yazarlara Bilgi
Yayınlanmamış Makaleler
Yayın Kurulu
İletişim
Bağlantılar
Başlık
Yazar
Tüm Metin
Özet
Anahtar Kelime
Alzheimer Tipi Demansta İç ve Dış Kaynaklı Dikkat: Konum Etkisi
Funda SALMAN, Banu CANGÖZ, Erguvan Tuğba ÖZEL KIZIL
2019; 30(3): 172-179
[PDF]
[Makaleyi Göster]
[Summary]
[Yazara Mail]
ÖZET
Amaç: İç kaynaklı dikkat (İKD); yukarıdan-aşağı süreçler tarafından
yönetilen, amaç-sürücülüğünde gerçekleştirilen bir beceri iken dış
kaynaklı dikkat (DKD); aşağıdan-yukarı süreçler tarafından yönetilen,
uyarıcı-sürücülüğünde gerçekleştirilen bir beceridir. Bu araştırmada
Alzheimer Hastalığında (AH) İKD ve DKD süreçlerinin hedefin
konumu (sol/sağ) açısından Uzamsal İpucu Paradigması (UİP)
aracılığıyla incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Araştırmaya 65-90 yaşları arasında, 28 AH tanısı almış
gönüllü (14 kadın, 14 erkek) ile 24 sağlıklı gönüllü (12 kadın, 12 erkek)
katılmıştır. Grup (AH, kontrol) değişkeni gruplar-arası; dikkat türü
(İKD, DKD), deneme türü (geçerli deneme/GD+, geçersiz deneme/
GD-), konum (sol, sağ) değişkenleri denek-içi olarak değişimlenmiştir.
UİP’den elde edilen ortalama tepki süresi ve doğruluk ölçümleri için iki
ayrı faktöriyel ANOVA yürütülmüştür.
Bulgular: AH’li katılımcılar İKD ve DKD’de kontrollere göre yavaş ve
yanlış tepkiler vermişlerdir. Ayrıca AH’li katılımcılar soldaki uyarıcıya
sağdakine göre GD+’larda hızlı, GD-’lerde doğru tepki verirken
DKD’nin GD-’lerinde hedef soldan geldiğinde sağdan geldiği koşula
göre daha doğru yanıt vermişlerdir.
Sonuç: AH, İKD ve DKD’de bozulmaya neden olmaktadır. AH’li
katılımcıların soldaki hedefe GD+’larda hızlı, GD-’lerde doğru yanıt
vermeleri görsel-uzamsal dikkatin sağ hemisferde yanallaştığına ilişkin
literatür bulguları ile uyumludur. Araştırmada AH’de literatür ile
uyumlu olarak DKD’de soldaki uyarıcıların lehine yanallaşma farkı elde
edilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Alzheimer hastalığı, dikkat, sağ hemisfer, yanallaşma